رسانه نوا – جدیدترین آلبوم شهرام ناظری، «درفش کاویانی» به آهنگسازی «فرید الهامی» منتشر شد. در این رابطه با فرید الهامی آهنگساز این اثر فاخر به گفتگو نشسته ایم که از منظر شما هنردوستان عزیز می گذرانیم.
پس از نزدیک به یک دهه تلاش؛ آلبوم صوتی و تصویری «درفش کاویانی» با صدای شهرام ناظری شوالیه آواز ایران، براساس اشعار حکیم «ابوالقاسم فردوسی» و همچنین با همکاری نوازندگان گروه موسیقی «فردوسی» منتشر شد.
این پروژه از چه زمانی در ذهن شما شکل گرفت؟
درفش کاویانی یا بهتر است بگوییم پروژه شاهنامه از سال ۷۸ تحقیق برروی آن آغاز شد و درسال ۸۴ با استاد ناظری کلید خورد. در این مسیر از بزرگان واساتیدی از جمله استاد طاهر یارویسی، پیرتنبورنوازی ایران (به لحاظ مقامی) در زمینه شاهنامه‌خوانی کردی آقای قزوینه‌ای که متاسفانه۳ سال پیش هم مرحوم شدند ودر زمینه نقالی شاهنامه آقای جنیدی، آقای میثم سلگی، دکتر شراره الهامی و دکتر برزویی مارا حمایت کردند.
چرا شاهنامه و شاهنامه خوانی را انتخاب کردید؟
چون روایت و موسیقی روایی و همچنین تصویرسازی در موسیقی ما به نوعی به فراموشی سپرده شده است از ابتدا بسیار علاقه مند به کار بر این چنین مباحث مهجوردر موسیقی ایرانی بوده است.
از زمان شروع پروژه علاقه‌مند بودم که تلفیقی از شاهنامه‌خوانی و مقام های باستانی تنبور را در کنار هم داشته باشیم. چون ما چند نوع شاهنامه‌خوانی از جمله شاهنامه خوانی کردی، لکی، بختیاری و… داشتیم.
طی سالهایی که نزد استاد ناظری شاگردی کرده ام به طور همزمان آوازو تلفیق شعر و موسیقی را فرا گرفتم.در همین زمان بود در حال کار بر روی شاهنامه کردی بودم و آقای ناظری کمک بسیاری جهت پیشرفت کار به من کردند.
کار بر روی شاهنامه فارسی از چه زمانی آغاز شد؟
بعد ازچند سال شاگردی، همزمان با شاهنامه کردی، کار برشاهنامه فارسی آغاز شد. به نحوی که وقتی شاهنامه فارسی را خدمت استاد بردم، استاد فرمودند که اگر من هم قصد ساخت این بخش از شاهنامه داشتم قطعا همینطور می‌ساختم و این اتفاق بیانگر همدلی و همکاری اثری نو با شهرام ناظری بود.
درفش کاویانی از چند بخش تشکیل شده است؟
درفش کاویانی مجموعه‌ای از ۱۲ بخش است. این ۱۲ بخش شامل ۵ قسمت اصلی می‌شود. بخش نیایش و داستان چگونگی بر تخت نشستن ضحاک، دوران پادشاهی ضحاک، تولد فریدون، قیام کاوه آهنگر، درفش کاویانی و بخش آخر هم زوال ضحاک و پیروز شدن نور بر ظلمت.
در مورد هر بخش توضیحاتی را ارائه می‌کنید؟
بخش اول نیایش است که با شعر معروف «به نام خداوند جان و خرد، کزین برتر اندیشه برنگذرد» و سپس چگونگی از بین رفتن مرداس، پدر ضحاک و به تخت نشستن ضحاک آغاز می شود که براساس مقام ساروخانی که شباهت های زیادی به دستگاه نوا دارد روایت می گردد که بخشی از نیشابورک نیز در آن به چشم می‌خورد.
بخش دوم، بخش آواهای هوره و مور است. این بخش با بیت «چو ضحاک شد بر جهان‌شهریار، بر او سالیان انجمن شد هزار» شروع می‌شود و از وضعیتی که در دوره ضحاک و پادشاهی وی وجود دارد صحبت به میان آمده است.
بخش سوم پادشاهی ضحاک است که دراین بخش از یک تصنیف هفت‌ضربی استفاده شده است.
بخش چهارم که تولد فریدون است براساس یک قطعه پنج‌ضربی با شعر «برآمد بر این روزگار دراز، کشید اژدهافش به تنگی فراز، خجسته فریدون ز مادر بزاد،جهان را یکی دیگر آمد نهاد» اجرا شده است. یعنی پادشاهی ضحاک، تولد فریدون؛ قطعه هفت‌ضربی و پنج‌ضربی به هم متصل می‌شوند.
بخش بعد، سولوی تنبوراست که بر اساس مقام های باستانی ساروخانی و مجنونی نواخته شده است. در قسمت ضحاک در جستجوی فریدون، مقام مجنونی با تلفیق شاهنامه‌خوانی‌های قدما اجراشده است.
بخش بعدی براساس یک سری تکنیک‌هایی است که در مجنونی استفاده می‌شود و این تکنیک را فقط یک نوازنده در بین تنبورنوازان ایران به نام سیدعیاض قزوینه‌ای که از نوازندگان صاحب‌سبک تنبور بوده‌اند استفاده کرده اند. (کسی که خیلی از بزرگان ساز تنبور نسل قبل در محضر ایشان تلمذ کرده اند) ایشان از تکیه هایی روی ساز استفاده کرده‌اند که باعث پیدایش شیوه‌ای خاص در تنبورنوازی گردیده اند که در مقدمه قطعه یی قیام کاوه از این شیوه استفاده شده است.
مجنونی بخش اول، یعنی ضحاک در جستجوی فریدون، قطعه ای شش‌ضربی وسپس خروش کاوه که یک تصنیف هفت‌ضربی است آغاز می گردد .
در بخش بعد از مقام سحری و تلفیق آن با شاهنامه خوانی استفاده شده است.
در بخش بعد، از مقام سحری به گوشه ی بیداد همایون اشاره ای می شود و سپس به درآمد همایون فرود می آید. اشعار این بخش را که اسم آن درفش کاویانی است استاد ناظری با تلفیق ضرب زورخانه روایت می کنند.
بعد از قطعه ی درفش کاویانی که با تک نوازی عود به همایون فرود می آییم، به سراغ تصنیف آخر که نابودی ضحاک، پیروزی نور بر ظلمت و نبرد سپاه فریدون با ضحاک است، می‌رویم.
«خروشی برآمد از آتشکده، که بر تخت اگر شاه باشد دده، همه پیر و برناش فرمان بریم،یکایک ز فرمان او نگذریم»
آلبوم درفش کاویانی با این بیت ماندگار فردوسی بزرگ یه پایان می رسد. (از او نام ضحاک چون خاک شد،جهان از بد او همه پاک شد)
ممنون از زمانی که در اختیار ما قرار دادید، صحبت پایانی؟
در پایان لازم است که از دوست نازنین،همراه و همدل گروه فردوسی، آقای گودرز تتری تنها حامی ما در این چند سال تشکر ویژه ای داشته باشم. کسی که تمام هزینه های آلبوم را تقبل کرده اند، که اگر نبود شاید اثردرفش کاویانی هم وجود نداشت.
مدیر وبسایت 
دیدگاه شما